Wyzwania stojące przed polskim przemysłem obronnym

Czy jest możliwe zwiększenia zdolności przemysłu obronnego poprzez zwiększenie udziału sektora cywilnego w łańcuchu dostaw ze szczególnym uwzględnieniem Startupów oraz przedsiębiorstw sektora technologii podwójnego zastosowania (dual use).

W bardzo dynamicznie rozwijających się gospodarce światowej, szczególnie w obszarze nowych technologii oraz innowacyjnych rozwiązań technologicznych wydaje się nieuniknione szersze włączenie przemysłu cywilnego w łańcuch dostaw komponentów do szeroko rozumianej produkcji zbrojeniowej. Tego typu świadome i zaplanowane działania pozwolą na dywersyfikacje dostawców, szybsze i efektywniejsze zwiększenie mocy produkcyjnych oraz obniżenie kosztów poprzez wytworzenie efektu konkurencyjności na rynku.

Nie bez znaczenie jest również, fakt iż w ten sposób można uzyskać efekt szybszego przepływ nowych technologii do dziś lekko skostniałego przemysłu zbrojeniowego (szczególnie w naszym kraju). Wykorzystanie potencjału młodych firm, startupów technologicznych będzie motorem napędowym rozwoju przemysłu zbrojeniowego oraz odciąży ich od inwestowania w rozmijanie swoich niezależnych ośrodków badawczych (często mało efektywnych i bardzo kosztownych), a pozwoli na przejmowanie i wdrażanie najnowszych rozwiązań technologicznych pomijając konieczność wieloletnich badań i nakładów finansowych. Dlatego nasze duże spółki zbrojeniowe powinny widzieć się bardziej w roli inwestora na rynku innowacyjnych technologii poprzez wspieranie startapów, których działanie charakteryzuje się kreatywnością, elastycznością oraz co najważniejsze w innowacji wolnością w rozwijania koncepcji. Dane jasno wskazują iż tylko w 2023 roku nastąpił wzrost o 126% inwestycji venture capital w technologie blockchain i Web3, co świadczy o dynamicznym rozwoju tego segmentem rynku. Należy podkreślić, iż ten trend wskazuje na fundamentalną zmianę w sposobie funkcjonowania biznesu i gospodarki, gdzie innowacyjne technologie stają się motorem napędowym rozwoju. Tak więc bardzo sformalizowany sektor zbrojeniowy musi się adoptować do zmieniających się trendów w dynamicznie rozwijającej się branży nowych technologii, albo nie sprosta konkurencji.

Kolejnym obszarem który niewątpliwie daje ogromną szansą na zwiększenia efektywności przemysłu obronnego jest bliska współpraca z przedsiębiorstwami wykorzystującymi technologię podwójnego zastosowania (dual use). Te rozwiązania posiadają niewątpliwie wiele zalet, a najważniejszym atutem jest fakt, iż w wielu przypadkach są to sprawdzone w działaniach produkty, które łatwo dostosować do rozwiązań wojskowych. Oczywiście rynek zbrojeniowy nie jest łatwym rynkiem ponieważ posiada dużo rygorystycznych wymagań i regulacji i bardziej przypomina to maraton niż sprint dla firm chcących wejść na ten rynek. Dlatego rekomendowanym rozwiązaniem jest wejście w łańcuch dostawców dla dużego gracza na rynku zbrojeniowym i w ten sposób budowanie swoich kompetencji technologicznych na rynku zbrojeniowym. Bardzo efektywnym rozwiązaniem jest skorzystanie z programu IDA Bootcamp 2025 który jest swoistą platformą do współpracy między inwestorami, a instytucjami odpowiedzialnymi za szeroko rozumiane bezpieczeństwo Polski.

Należy podkresić iż wykorzystanie firm z technologią podwojnego zastosowania jest trentem światowym o czym świadczy między innymi fakt, iż NATO w swojej strategii 2030 uznało „dual use” za fundament przyszłej przewagi strategicznej Sojuszu, uruchamiając m.in. NATO Innovation Fund oraz program DIANA. Również Unia Europejska na tym polu podjęła aktywne działania uruchamiając program Digital Europe z budżetem 7,9 mld euro wspierając rozwój dual-use.

Dlatego chciałbym zaznaczyć, iż w tym sektorze przemysłu dual use jest możliwe uzyskanie dość niskiego kosztu produktu w porównaniu do podobnych rozwiązań stricto z sektora firm zbrojeniowych. Dziś i to należy mocno podkreślić wyzwaniem dla sektora zbrojeniowego będzie dostarczenie produktu w skali masowej i w jak najniższej cenie z jednoczesnym zachowaniem parametrów efektywności działania w warunkach bojowych.

Skuteczne wdrożenie i zastosowanie technologii dual use w przemyśle zbrojeniowym wymaga jeszcze wielu działań i przede wszystkim czasu, ale pierwszy krok został już zrobiony. Należy odnotować, iż mniejsze kraje od Polski jak Litwa, Łotwa czy Estonia prężnie rozwijają i inwestują w tą gałąź swojego rodzimego przemysłu. Dlatego Polska posiadając tak znaczący potencjał intelektualny, strukturalny i finansowy musi stworzyć warunki (deregulacja) do dynamicznego rozwoju tej gałęzi gospodarki szczególnie w kontekście jej wpływu na rozwój szeroko rozumianego przemysłu obronnego.

AUTORZY:

nowe profilowe - media społ.-małe

gen. broni rez. dr Jarosław Gromadziński (MBA)

Rada Programowa Fundacji

Udostępnij: